رشد فناوری‌های هوش مصنوعی در سال‌های اخیر برای افزایش استقلال و امنیت افراد نابینا و کم‌بینا بسیار مفید بوده است . یکی از تازه‌ترین و جذاب‌ترین دستاوردها در این حوزه، اپلیکیشن NaviSense است؛ ابزاری هوشمند که توسط پژوهشگران دانشگاه پن‌استیت ساخته شده و می‌تواند تنها با دریافت یک فرمان صوتی، اشیاء اطراف را شناسایی کرده و جای دقیق آن‌ها را مشخص کند.

هوش مصنوعی در خدمت افراد نابینا؛ شناسایی اشیاء تنها با یک فرمان صوتی

این اپلیکیشن برای حل یکی از چالش‌های اساسی افراد کم‌بینا یعنی پیدا کردن اشیاء در محیط‌های جدید طراحی شده است. روند عملکرد این ابزار به شکل ساده زیر است:

• دریافت فرمان صوتی کاربر
• پردازش تصویر به کمک دوربین گوشی
• شناسایی لحظه‌ای شیء مورد درخواست
• اعلام جهت قرارگیری شیء (چپ، راست، بالا، پایین)
• ارائه بازخورد لرزشی هنگام نزدیک شدن دست کاربر به محل دقیق آن

این قابلیت‌ها باعث می‌شود کاربر بدون نیاز به تنظیمات پیچیده یا برچسب‌گذاری محیط، بتواند در خانه، فروشگاه، محیط کار یا فضاهای شهری با امنیت و دقت بیشتری حرکت کند. NaviSense از طریق سرورهای هوش مصنوعی به‌روز به‌صورت بی‌درنگ اشیا را تشخیص می‌دهد حتی اگر برای اولین‌بار با یک شیء مواجه شود.

بهبود دقت و امنیت برای کاربر نابینا و کم بینا در محیط‌های مختلف

توانایی NaviSense در تطبیق با محیط‌های گوناگون باعث شده این اپلیکیشن به ابزاری کاربردی برای موقعیت‌های مختلف تبدیل شود:

• خانه : پیدا کردن اشیای کوچکی مثل لیوان، قاشق، ظرف یا ریموت
• فضای شهری : هشدار درباره موانع مسیر
• فروشگاه‌ها : تشخیص اقلام روی قفسه
• محل کار : یافتن ابزارهای خاص

به گفته «ویجای‌کریشنان نارایانان»، استاد دانشگاه پن‌استیت، این فناوری به مرحله عرضه عمومی بسیار نزدیک شده و هدف اصلی آن بهبود شرایط زندگی برای افراد نابینا و کم‌بیناست.

زندگی روزمره ساده‌تر با کمک هوش مصنوعی

پیشرفت هوش مصنوعی تنها به خارج از ایران محدود نیست. در سال‌های اخیر نمونه‌های موفقی از فناوری‌های بومی در کشور توسعه یافته‌اند؛ از جمله دستیار هوشمند فارسی‌زبان «شینا» که تجربه‌ای شخصی‌سازی‌شده‌تر برای کاربران ایرانی فراهم کرده است. NaviSense نیز در همین مسیر حرکت می‌کند، با این تفاوت که به‌طور خاص برای افزایش استقلال افراد کم‌بینا طراحی شده است.

جمع‌بندی

اپلیکیشن NaviSense نمونه‌ای برجسته از کاربرد انسان‌محور هوش مصنوعی است. ترکیب پردازش لحظه‌ای تصویر، صدای سه بعدی و بازخورد لرزشی، این اپلیکیشن را به ابزاری قدرتمند تبدیل کرده که تنها با یک فرمان صوتی می‌تواند کاربر را به شیء مورد نظرش هدایت کند. بدون شک این فناوری گام مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد نابینا و کم‌بیناست و آینده‌ای روشن‌تر برای دسترسی‌پذیری رقم می‌زند.